Tripsin i leucin aminopeptidaza srednjeg creva larvi gubara (Lymantria dispar L.) kao potencijalni biomarkeri hroničnog izlaganja kadmijumu

Abstract

Razvoj industrije je tokom poslednjih decenija doveo do povećanja koncentracije izuzetno toksičnog teškog metala kadmijuma u životnoj sredini, što je uslovilo potrebu za stalnim unapređivanjem biomonitoringa. Kod insekata se oralno uneti kadmijum akumulira primarno u crevu, gde utiče na aktivnost digestivnih enzima. Cilj ove studije bio je proceniti specifične aktivnosti tripsina i leucin aminopeptidaze (LAP) i detektovati njihove izoforme u srednjem crevu larvi Lymantria dispar kao potencijalne biomarkere zagađenosti kadmijumom u zavisnosti od porekla populacije. Legla gubara sakupljena su na dve lokacije – u nezagađenoj šumi na planini Kosmaj, 60 km od Beograda, i na zagađenoj lokaciji uz Ibarsku magistralu u Beogradu. Jedinke su hronično bile izložene koncentracijama od 50 i 100 μg Cd/g suve hrane od izleganja do četvrtog stupnja, kada su žrtvovane. U populaciji sa Kosmaja oba tretmana su dovela do sniženja aktivnosti tripsina i LAP, pri čemu je aktivnost LAP na višoj koncentraciji metala bila značajno viša u odnosu na nižu koncentraciju. Kod larvi sa zagađenog lokaliteta zabeležen je samo rast aktivnosti LAP nakon tretmana sa 50 μg Cd/g suve hrane. Tri izoforme tripsina i šest izoformi LAP detektovano je u obe populacije u različitom broju i intenzitetu zavisno od koncentracije kadmijuma. Rezultati sugerišu da bi parametri aktivnosti tripsina mogli biti adekvatni biomarkeri kontaminacije kadmijumom u populacijama koje prethodno nisu bile izložene zagađujućim supstancama.