Kompetitivni odgovor vrste Plantago major L. u invazivnom eksperimentu

Abstract

Population dynamics of the species Plantago major inside an artificial meadow site Arrhenatheretum during two vegetation seasons was analyzed. The aim of this experiment was to observe the fate of typical r-strategists in conditions of strong interspecific competition after simulation of total site destruction. The population dynamics of P. major was observed through numerous demographic and morphometric parameters. A significant increase in aboveground biomass and great production of seeds are important characteristics of the competitive response of P. major in conditions of strong interspecific interference. Because of an impossibility of new cohort emergence, the presence of this species in the environment is limited by the length of the lifetime of these individuals. The seeds of P. major are stored in the soil, so in case of repeated disturbance, the new conditions make possible ephemeral existence of this pioneer species in communities with strong competitors.

U radu je analizirana populaciona dinamika vrste Plantago major L. tokom dve vegetacijske sezone u okviru veštačkog livadskog staništa tipa Arrhenatheretum. Seme P. major i Poa annua L. je zasejano po tipu eksperimenta zamenskih serija. Cilj eksperimenta bio je da se pri simulaciji totalne destrukcije staništa (što je čest slučaj u ruderalnoj vegetaciji) prati sudbina tipičnih r-strategista u uslovima jake interspecificne kompeticije. Usled nedostatka posebnih mehanizama za disperziju semena ove visoko-reproduktivne vrste, invazija semena P. major u "prazne" prostore nikada nije masovna, a samim tim ni gustina njegovih inicijalnih populacija. Za razliku od brojnih eksperimenata u kojima se manipuliše velikim gustinama semena, ova istraživanja proučavala su interakcije u uslovima malih inicijalnih gustina. Populaciona dinamika vrste praćena je kroz veći broj demografskih i morfometrijskih parametara. Značajan rast nadzemne mase i velika produkcija semena predstavljaju važne odlike kompetitivnog odgovora vrste P. major u uslovima jake interspecificne interference. Zbog nemogućnosti javljanja novog kohorta, prisustvo ove vrste u takvom okruženju ograničeno je dužinom životnog veka ovih jedinki. Seme P.major ostaje deponovano u podlozi, pa se u slučaju novog narušavanja staništa, što je tipično za ruderalna staništa, ponovo stvaraju uslovi za efemeran boravak ove pionirske vrste u zajednicama sa jakim kompetitorima.