Ispitivanje SPAD vrednosti i morfometrijskih odlika listova u populacijama divlje kupine na Staroj planini

Abstract

U radu su ispitivani ekofiziološki i ekomorfološki parametri jedinki Rubus hirtus Waldst. & Kit. iz tri prirodne populacije sa Stare planine. Sadržaj ukupnog hlorofila u listovima, procenjen metodom SPAD, kao i širina listova i odnos širina/dužina listova imali su najveće vrednosti u populaciji A koja naseljava šumsku zajednicu u kojoj dominiraju grab i kitnjak i raste u uslovima vegetacijske senke. Manje vrednosti ispitivanih parametara bile su zabeležene u populacijama B (koja je takođe locirana unutar šumskog sklopa) i C (koja se nalazi na relativno otvorenom staništu). Među-populacione razlike u ispitivanim parametrima se mogu delimično tumačiti kao prilagođenost na svetlosne uslove staništa (značajne razlike između jedinki iz populacija A i C), dok se vrednosti parametara u populaciji B ne mogu objasniti delovanjem svetlosnih uslova, već ukazuju na neophodnost razmatranja kompleksnih sredinskih faktora na tom lokalitetu, pre svega kontaminiranosti zemljišta i podzemnih voda teškim metalima.

Natural populations of Rubus hirtus Waldst. & Kit. were studied at three locations along the Gabrovnica river on Stara Planina mountain, to assess the inter-population differences in ecophysiological and ecomorphological parameters. The content of total chlorophyll in leaves, estimated by the SPAD method, as well as leaf width and leaf width/length ratio had the highest values in population A, which inhabits a forest community dominated by hornbeam and sessile oak and grows in vegetative shade. Populations B (which is also located within the forest complex) and C (which is located in a relatively open habitat) had lower values for the examined parameters. Inter-population differences in the examined parameters can be partially interpreted as an adaptation to habitat light conditions (significant differences between individuals from populations A and C). However, the values of parameters in population B cannot be explained by light conditions, indicating the need to consider complex environmental conditions at that site, primarily heavy metal contamination of soil and groundwater.